EK-finaliste Kathrin Demler vertelt over haar ervaringen met de periode in de managementsport. Ze zwemt al zo'n 20 jaar en maakt deel uit van het Duitse team. Ze is zevenvoudig Duits kampioen in 2021. Nadat ze de Olympische kwalificatie ternauwernood heeft gemist, probeert ze het positieve te zien, zoals “mijn allereerste nominatie voor een open Europees kampioenschap”. We interviewden haar om meer te weten te komen over het onderwerp wedstrijdsport en menstruatie.
Sinds wanneer zwem jij?
Kathrin: Ik begon met zwemmen in een club toen ik zes jaar oud was... de eerste zeepaardjes natuurlijk (lacht). Over het algemeen heb ik veel sporten geprobeerd, maar ik vond het niet zo leuk, en daarna probeerde ik te zwemmen en bleef daarbij. Eerst ging ik naar een kleine club voor zwemtraining in Bottrop en na 3-4 jaar kwam ik met een vriend naar de basis in Essen. Daar vinden de officiële proeftrainingen plaats. Er worden testen afgenomen en je zwemt tegen anderen. Daarna wordt besloten of je het gehaald hebt of dat je teruggaat naar je club. Er is ook een sportschool of internaat op het terrein, die dan samenwerkt met de basis. Dus in groep 7 begon ik met competitiesporten .
Zwem je dan in gemengde groepen of worden jullie gescheiden op basis van biologisch geslacht?
Kathrin: Eerst gemengd en dan zijn er jeugdgroepen (JTM-jaren). Je traint ongeacht leeftijd en geslacht, omdat vrouwen al capabeler zijn dan mannen. De jongens zijn dus meestal 2-3 jaar ouder.
Wanneer kreeg jij je eerste menstruatie?
Kathrin: Ik weet het niet meer precies. Het was iets later, denk ik, en het was tijdens een wedstrijd. Mijn moeder legde me van tevoren uit hoe ik tampons moest gebruiken , maar dat kon ik eigenlijk niet tijdens de "repetitie" en toen moest ik het tijdens de wedstrijd doen . Ik kon niets anders doen. Ik ben toen met een vriendin naar het toilet geweest en gelukkig werkte het en kon ik meedoen aan de wedstrijd.
Had je het gevoel dat je openlijk over je menstruatie kon praten? of had je een verzorger?
Kathrin: Ik voelde me meer alleen. Je sprak er toen over met een vriend, maar met niemand anders. Ik vertel het niet eens als ik ongesteld ben, en al helemaal niet tegen mijn trainer. Het schaamtegevoel was best groot. Soms was het ook vervelend als de jongens domme dingen zeiden, zoals: "In het reine komen met je emoties en niet zo zeurderig zijn of ben je weer ongesteld?" Het emotionele was dus altijd direct stereotiep. Dat is gewoon vervelend .
"Voor sport pas je je aan zodat het makkelijk is"
En hoe zit het met de concurrentie?
Kathrin: Niemand heeft mij ooit gevraagd wanneer, laat staan of, ik mijn menstruatie heb. Er wordt heel weinig over gesproken . Het merendeel van de bondscoaches is man. Ik weet niet of ze dat niet weten of dat het ze niets kan schelen . Toen ik 27 was, vroeg een trainer mij eens wat er met mijn prestaties aan de hand was en kon ik voor het eerst onbeschaamd over mijn menstruatie praten. Als atleten wordt ons al heel vroeg geleerd om alles te verdragen... om hard te zijn... om door te zetten... om niet op te geven... je wilt niet dat het als excuus overkomt als je slechter presteren tijdens uw menstruatie. Het zou gewoon fijn zijn als het als factor wordt meegenomen en dan niet iedereen meteen zegt: "Ja, ja, zo'n excuus wil ik ook wel!" Alsof menstruatie en alles wat er gebeurt ooit een excuus zou kunnen zijn voor ons vrouwen?
Heeft u ooit gehoord van Cycle Based Training?
Kathrin: Ja, maar dat bestaat niet in mijn club. Ik kwam er pas onlangs achter dat er verschillende prestatiefasen in de cyclus zitten en dat je daarna kunt trainen. Ik ken een zwemster die dat doet: Angelina Köhler. Maar ze moest het zelf doen en het zelf uitzoeken. In 2024 werd ze wereldkampioen in Qatar! Dus WAUW! De trainer stond ervoor open om het te proberen en het werkte best goed (lacht). Ze traint bij SG Neukölln Berlijn.
Wat zijn jouw ervaringen met menstruatie en sporten?
Kathrin: Over het algemeen is het gek dat er bijna alleen maar mannelijke bondscoaches zijn. Bij de U16's moet er een vrouwelijke begeleider zijn en het is soms erg lastig om iemand te vinden die voor ze zorgt. Wat mij ook doet denken is dat geen enkele trainer een psychologische screening, rapport of pedagogische opleiding hoeft te hebben. Trainers zijn als ouders, wij groeien met hen op, zij zijn verzorgers voor ons. Helaas zijn er altijd vervelende ervaringen en wordt er nauwelijks over gesproken. Zo nu en dan wordt er kortstondig een zaak in de media getoond, er is veel verontwaardiging, verontwaardiging, shock, maar er verandert niets. Eén zin blijft in mijn hoofd hangen: " Ik ben gewoon een beetje lichtgeraakt , maar zo ben ik!" WTF? Helaas wordt het vrouwelijk lichaam eigenlijk helemaal niet besproken.
Op welke momenten voel jij je krachtig?
Kathrin: Ik voel me gesterkt na een zware set waarvan ik weet dat ik het heb gedaan! Hoe ver ik kan gaan en hoe sterk mijn hoofd is! Als ik mijn eigen grenzen stel, voel ik me goed! Mijn favoriete nagels op de wedstrijd...de kleine dingen...
Heb je ooit gehoord van de term amenorroe?
Kathrin: Nee, dat heb ik nog niet gedaan! Ik heb maar een paar keer van meisjes gehoord dat ze al een hele tijd niet meer ongesteld zijn, ook al zijn ze zwanger, geven ze borstvoeding enz. Je denkt gewoon even, dat is wel heel fijn. Ik kreeg ooit te horen dat je gewoon de pil moet nemen en dat je geen menstruatie meer krijgt. Natuurlijk vraag je je ook af hoe gezond topsport is voor het lichaam! Velen zijn bovendien van jongs af aan overtraind...het vrouwelijk lichaam ontwikkelt zich dan niet echt goed.
Welke wensen heb jij voor wedstrijdsport?
Kathrin: Grotere openheid! Het schaamtegevoel wordt weggenomen en het vrouwelijke wordt meer gedifferentieerd bekeken dan het mannelijke en dat heeft niets met zwakte te maken, maar is menselijk! Het is een feit en geen zwakte!
Heb je advies voor jongere zwemmers?
Kathrin: Wees niet bang om oudere mensen om hulp te vragen! Helaas hebben wij geen extra verzorger. Vind kracht in de gemeenschap!
